Nội dung

1. Nước non lận đận một mình,
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay.
Ai làm cho bể kia đầy,
Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?

2. Thương thay thân phận con tằm,
Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ.
Thương thay lũ kiến li ti,
Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi.
Thương thay hạc lánh đường mây,
Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi.
Thương thay con cuốc giữa trời,
Dầu kêu ra máu có người nào nghe.

3. Thân em như trái bần^[1] trôi,
Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu.

Đọc thêm:

1. Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
Ông ơi, ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con

Khảo dị:

Con cò mày đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
Ông ơi, ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con

2. Gánh cực mà đổ lên non
Cong lưng mà chạy, cực còn theo sau

Khảo dị:

Gánh cực mà đổ lên non
Còng lưng mà chạy, cực còn theo sau

Gánh cực mà đổ nên non
Còng lưng mà chạy, cực còn theo sau

3. Thân em như hạt mưa rào
Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa
Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày
Khảo dị:

Đàn bà như hạt mưa sa
Hạt vào gác tía, hạt ra luống cày

Đàn bà như hạt mưa sa
Hạt rơi xuống giếng, hạt ra ngoài đồng

Liền bà như hạt mưa sa
Hạt vào gác tía, hạt ra ruộng cày

Thân em như hạt mưa sa
Hạt rơi giếng ngọc, hạt ra ngoài đồng

4. Ngang lưng thì thắt bao vàng,
Đầu đội nón dấu, vai mang súng dài.
Một tay thì cắp hoả mai.
Một tay cắp giáo, quan sai xuống thuyền.
Tùng tùng trống đánh ngũ liên
Chân bước xuống thuyền nước mắt như mưa.